Francisco de Salinas,Romance del Conde Claros, « Media noche era por filo », La Capella Reial de Catalunya, Hespérion XXI, sous la direction de Jordi Savall.
Né à Burgos 1er mars 1513, mort à Salamanca 13 janvier 1590.
Son père est trésorier de l'empereur Carlos V. Devenu aveugle dans l'enfance, on lui fait donner des leçons d'orgue et de chant, afin de lui assurer un moyen de subsistance.
Inscrit à l'Université de Salamanque,
il y suit des études de philosophie
et de langues classiques.
En 1537, il doit abandonner ses études pour des raisons financières, et entre au service de Gómez Sarmiento de Villandrando, archevêque de Santiago de Compostelle, élevé au rang de cardinal le 18 octobre 1538.
Il est dans la suite du cardinal à Rome, et étudie les traités de musique de la Grèce ancienne (peut-être est-ce Gaspar Stoquerus, un de ses élèves, qui l'assiste et lit les ouvrages)
à la mort du cardinal, le 13 octobre 1541, il est au service d'autres cardinaux, dont Rodolfo Pio di Carp ou Francisco de Mendoza. Puis il est ordonné prêtre.
Le 31 janvier 1544, il obtient des bénéfices dans le diocèse de Jaén, 40 ducats d'or par an à Santa María d'Ubeda et une autre à San Esteban del Collado, à quoi s'ajoute en 1546, un bénéfice à l'abbaye et à l'église de Santa María à Burgos.
Francisco de Salinas,A Caballo va Bernardo,
Joaquín Díaz (chant et guitare),
Javier Coble (clavecin, positif, cloches)
Germán Díaz (vihuela et vielle à roue),
Luis A. Muñoz (violes),
Patxi Pascual (flûte), Luis Delgado (tambourin, timbales),
Ana Alcaide (viole almto),
Alberto Jambrina (flûte, tambour, castagnettes), 2006.
Le pape Paul II le nomme abbé de San Pancrazio de Rocca Scalegna dans le royaume de Naples.
Entre 1553 et 1558, il est organiste à la chapelle du vice-roi de Naples, sous la direction de Diego d'Ortiz.
Le 7 janvier 1559, il est élu organiste à la Cathédrale de Siguenza, le 5 mai 1563, le poste d'organiste de la cathédrale de Léon lui ets proposé pour pour 90 000 maravedis par an, il obtient une augmentation et garde cette charge jusqu'en 1567, où il obtient par concours, le 7 novembre, une chaire à l'université de Salamanca, qu'il abandonne en 1587; tout en continuant d'enseigner.
Écrits relatifs à la musique
Francisci Salinae burgensi abbatis Sancti Pancratii de Rocca Scalegna in
regno neapolitano, & in academia salmanticensi musicae professoris, de musica
libri septem, in quibus eius doctrinae veritas tam quae ad harmoniam, quam quae
ad rhythmum pertinet, iuxta sensus ac rationis iudicium ostenditur, & demonstratur.
Cum duplici indice capitum et rerum
Manuscrits
Ms. 7380, Madrid, Biblioteca Nacional, daté 1577 ou avant, f. 1-193
Ms. 7425, Madrid, Biblioteca Nacional, daté 1566 ou avant, f. 1-62v, Musices Libri III
Localisations : A : Wien, Österreichische Nationalbibliothek
B : Bruxelles, Bibliothèque Royale
C : Toronto, University of Toronto Library
D : Berlin, Staatsbibliothek Preußischer Kulturbesitz - Dresden, Sächsische Landesbibliothek - Göttingen, Niedersächsische Staats- und Universitätsbibliothek - Leipzig, Musikbibliothek - München, Musiksammlung der Bayerische Staatsbibliothek - Regensburg, Proskesche Musikbibliothek - Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek
DK : København, Det kongelige biblioteket
E : Barcelona, Bibl. de la Universidad - Madrid, biblioteca de la Casa Ducal de Medinaceli
F : Paris, Bibliothèque de l'Arsenal - Paris, Bibliothèque de France, département de la musique - Paris, Bibliothèque Mazarine - Paris, Bibliothèque nationale - Paris, Bibliothèque Sainte-Geneviève
GB : Cambridge, University Library - Durham, Cathedral Library - Glasgow, Euing Musical library - London, British Museum - Tenbury, St. Michael's College
I : Bologna, Biblioteca del Conservatorio (Liceo Musicale ; oggi civico Museo Bibliografico Musicale) - Parma, Biblioteca del Conservatorio - Roma, Biblioteca Casanatense - Roma, Biblioteca S. Cecilia (Conservatorio)
NL : Leiden, Universiteitsbibl.
P : Bibl. pública, évora - Lisboa, Biblioteca Nacional - Lisboa, Bibl. do Palácio nacional de Ajuda - Porto, Bibl. pública municipal
: Uppsala, Universitetsbiblioteket
US : Boston, Mass., Music Department, Boston Public Library - Cambridge, Mass., Houghton library, Harvard university - New Haven, Conn., School of Music Library - New York, N. Y., Hispanic Society of America - New York, N. Y., Music Division, New York Public Library - Rochester, N.Y., Sibley Music Library, Eastman School of Music - Washington, D.C., Music Division, Library of Congress
Fac-similé., dans « Documenta Musicologica
» (Reihe 1 v. 13), The International
Musicological Society and the International Association of Music Libraries,
Bärenreiter, Kassel
[transcription numérique de
l'édition de 1577, Thesaurus Musicarulm Latinarum, école de musique de l'université d'Indiana
Alveres Perez, El organista Francisco de Salinas : Nuevos datos para su biografia. Dans « Anuario Musical » (18) 1963 p. 21
Anglès Higinio Et Subirá Jose (1882-....), Catalogo musical de
la Biblioteca Nacional de Madrid. Barcelone 1946-1951
Anglès Higinio, Das spanische Volksdichtung. Dans « Archiv für
Musikforschung », 1938
Barbour Murray, Tuning and Temperament. East Lanning (Mich.) 1953
Daniels M., The de Musica libri VIII of Franciscus Salinas (thèse).
Southern California University 1962
–, Micronationality and meantone temperament
in the Harmonic system of Francesco de Salinas. Dans «Journal of Music
Theory» 1965
Esperobe y Arteaga, Historia pragmatica e interna de la Universidad de Salamanca (II). Salamanca 1917
—, Vida del escudero Marcos de Obregòn.
Madrid 1618
Espinosa Maeso, El abod Francisco Salinas organista de la cathedral de Leon.
Dans « Boletin de la Real Academia Espanola » (13) 1926, p. 186
Garcia Matos, Pervivencia en la tradicion actual de canciones populares recogidas
en el siglo XVI por Slinas en su tratado De musica libris septem. Dans « Anuario
Musical » (18I) 1963 ; 1967
Hawkins John (1719-1789), A General History of the Science and Practice of
Music. London, T. Payne and son 1776 ; London, Novelo, Ewer & Co ; New York
J. L. Peter 1875 ; New York, Dover Publications 1963 ; Graz, Akademische Druck-
und Verlagsanstalt 1969
Kinkeldey Otto (1878-1966), Orgel und Klavier in der Musik des 16. Jahrhunderts.
Leipzig 1910
Lowinsky Edward Elias (1908-1985), A treatise on text underlay by a german
disciple of Francisco de Salinas. Dans « Festschrift Henrici Besseler »,
Leipzig 1962, p. 231
—, Gasparus Stoquerus and Franciscus Salinas.
Dans « Journal of the American Musicological Society » (16) 1963,
p. 241.
Palisca Claude V., Salinas Francisco. Dans « The new Grove Dictionary of Music and Musicians »
Pedrell Felipe (1841-1922), Folklore musical castillan du XVIe. siècle.
Dans « Sammelbände den Internationalen Musikgesellschaft »
—, Estudio sobre una fuente de folklore
musical castellano del siglo XVI. Dans « Lirica Nacioalizada », Paris
1913
Saldoni Baltasar,Diccionario biografico-bibliografico de efemerides de musicos
espanoles. Dans « Sammelbände den Internaitonelen Musikgesellschaft »,
1899-1900
Otaola Paloma, Instrumento perfecto y sistemas armónicos microtonales en el siglo XVI : Bermudo, Vicentino y Salinas. dans « Anuario Musical » (49), 1994, p. 127-157
Salva & Sainz De Baranda, COLLECION DE DOCUMENTOS INEDITOS PARA LA HISTORIA
DE ESPANA (11). Madrid 1847, p. 302
Tello León Francisco Jose, Estudios de historia de la teoria musical. Madrid 1962, p. 539 et 687
—, Contribucion de Ramos de Pareja y Francesco
Salinas a la formacione de la escola musical europea. Dans «Revista de
Musicologia», 1982
Trend J. B., Salinas : A sixteenth-century collector of Folksongs. Dans « Music
and Letters » (8) 1927, p. 13.
Jean-Marc Warszawski
Novembre 1995-10 octobre 2011