Franciscain. Philosophe anglais, en 1225, il enseigne à
l'école franciscaine de Paris. En 1231, il est à Magdebourg puis à
Nürnberg. Son encyclopédie est une des plus importantes de son temps, on
l'a nommée l'« Encyclopédie de Shakespeare »
Bartholomeus Anglicus, comme Vincent de Beauvais au
milieu du XIIIe renouvelle l'encyclopédisme vieillissant, notamment en
l'ouvrant aux choses de la nature sous l'influence des philosophes arabes.
Son traité est une compilation de Boèce et de Isidore de Séville. À la fin
du XVe siècle, son encyclopédie connaît un grand succès. L'édition
lyonnaise est conservée dans 35 Bibliothèques de 11 pays.
Écrits relatifs à la musique
De musica seu modulatione cantus, Chapitres
132-146 livre XIX de l'encyclopédie « De proprietatibus
rerum »(1225)
Ms. 596, Barcelona, Biblioteca de la Universitat, XIVe siècle, f.
190a-191va (De proprietatibus rerum)
Ms. e.II.10, El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio de San
Lorenzo, XIVe siècle, f. 276b-278va (De proprietatibus rerum)
Ms. O. I. 6., El Escorial, Real Biblioteca del Monasterio de San
Lorenzo, XIVe et XVe siècles, f. 179a-180b (De proprietatibus rerum)
Ms. Inv. 15554, Madrid, Biblioteca de la Fundación Lázaro Galdiano,
origine française, daté de v. 1400, f. 422b-424vb (De proprietatibus
rerum, trad. française)
Ms. 930, Madrid, Biblioteca Nacional, XIVe siècle, f. 207d-208vb (De
proprietatibus rerum)
Ms. 3316, Madrid, Biblioteca Nacional, XIVe siècle, f. 253a-254vb (De
proprietatibus rerum)
Ms. 12739, Madrid, Biblioteca Nacional, XIVe et XVe siècles, f.
228a-229vb (De proprietatibus rerum)
Ms. 1718, Salamanca, Biblioteca General Universitaria, début XIVe
siècle, f. 584va-589va & 590 ab (De proprietatibus rerum)
Ms. 1745, Salamanca, Biblioteca General Universitaria, XIVe siècle, f.
302a-304b (De proprietatibus rerum)
Ms. 96-36, Toledo, Biblioteca Capitular, fin XIIIe-début XIVe siècle,
f. 386va-389b & 390a (De proprietatibus rerum)
Ms. 49, Valencia, Arxiu i Biblioteca Capitular, seconde moitié XIVe
siècle, f. 217a-218vb (De proprietatibus rerum)
Ms. 402, Valencia, Biblioteca General i Històrica de la Universitat,
origine italienne, XIVe siècle, f. 259a-260vb (De proprietatibus
rerum)
Ms. 75 (LVIII), Novara, Biblioteca Capitolare, XIVe siècle, f.
301rb-303v (De proprietabus rerum libri XX)
Ms. 6809 (propriétaire actuel, Marin Schoyen, Norvège), origine
française (Bourges, Nevers), daté 1440, Le livre des proporiétes des
choses
Ms. fr. 22531, Bibliothèque nationale de France, XIVe siècle, De la propriété des choses, traduction du latin en français par Jean Corbechon [Fac-similé, Bibliothèque nationale de France]
Ms. Français 135, Bibliothèque nationale de France, XVe siècle, De la propriété des choses, traduction du latin en français par Jean Corbechon [Fac-similé, Bibliothèque nationale de France]
Ms. français 9141, ibliothèque nationale de France, XVe siècle (ornementé vers 1414), De la propriété des choses, traduction du latin en français par Jean Corbechon [Fac-similé, Bibliothèque nationale de France]
Ms. ALC. 383, Lisboa, Biblioteca Nacional, milieu du XIVe siècle, f.
383a-320va (De proprietatibus rerum)
Ms 7, Bethesda (MD), National Library of Medicine, origine anglaise,
XIVe siècle (De proprietatibus rerum)
Ms. MS 15 (17), Boston, The Boston Medical Library, origine à l'abbaye
de Leyra (Navarre), XIIIe-XIVe siècles (De proprietatibus rerum)
Ms. Lat. 216 (Phillipps 24270), Cambridge (Ma.), Harvard University,
The Houghton Library, origine française, XIVe siècle (De proprietatibus
rerum)
Ms. Riant 89, Cambrige (Ma.), Harvard Univeristy, The Houghton
Library, origine flamande, daté XIII-XIVe siècles (De proprietatibus
rerum)
Ms. Hoover Collection H 39, Claremont (Ca.), Claremond College, Norman
F. Sprague Memorial Library, origine italisnne, XVe siècle (De
proprietatibus rerum)
Ms., Camarillo (CA), St. John's Seminary, The Estelle Doheny
Ms. Plimpton MS 263, New York, Columbia University, Rare Book and
Manuscript Library, origine anglaise, XVIe siècle (De proprietatibus
rerum)
Ms. M. 875, New York, Pierpont Morgan Library, origine anglaise, XVe siècle (De proprietatibus rerum)
Ms. MS 100, Washington, Library of Congress, Rare Book Division,
XIIIe-XIVe siècles (De proprietatibus rerum)
De proprietatibus rerum fratris Bartholomei Anglici. N.
Philippi et M. Reinhard, Lyon, 29 juillet 1480 (37 exemplaires conservés)
BARTHOLOMAEUS ANGLICUS, Batman uppon bartholome His book De
Proprietatibus Rerum. London 1582; Hildesheim, Olms 1976 [introd. et
nouvel index par Jürgen Schäfer, xx-14-441, p.]
BAUDOUIN VAN DEN ABEELE (Louvain), BERNARD RIBÉMONT (Orléans) &
HEINZ MEYER (Münster), De proprietatibus rerum. Édition de la version
latine et française. Université de Münster [en préparation]
LIDAKA JURIS G., Bartholomaeus Anglicus De proprietatibus rerum, Book
XIX, Chapters on Mathematics, Measures, and Music. 1987
LONG R. JAMES, Batman Uppon Bartholome His Booke De Proprietatibus
Rerum (London, 1582); Bartholomeus Anglicus On the Properties of Soul and
Body: De proprietatibus rerum libri III et IV. Toronto 1979, p. 150
TREVISAS JOHN, Bartholomaeus Anglicus. On the Properties of Things;
Translation of Bartholomaeus Anglicus De proprietatibus rerum: A Critical
Text. [3 v.]. Éd. par M. C. Seymour, Oxford, Clarendon Press
1975-1988
Bibliographie
BROCKHURST B. J., Bartholomew Anglicus: De proprietatibus rerum
(thèse). Westfield, London 1952
MÜLLER HERMANN, Der Musiktraktat in dem Werke des Bartholomaeus
Anglicus De proprietatibus rerum. Dans «Festschrift Hugo Riemann zum 60
Geburtstag» Leipzig 1909, p. 241-255
PIETZSCH GERHARD, Die Klassification der Musik von Boethius bis
Ugolino von Orvietto. Halle 1923
SEYMOUR MICHAEL C., Bartholomaeus Anglicus and his Encyclopedia.
Aldershot 1992.